Bij woonlocatie Buitenhof 1 in Heerhugowaard wordt sinds juli 2022 gebruik gemaakt van de HUME. Een hulpmiddel om onbegrepen gedrag beter te begrijpen, in de vorm van een sok met sensoren. Clustermanager Mireille van der Gaag en gedragsdeskundige Irene Hoogervorst waren direct nieuwsgierig toen ze hoorden over dit hulpmiddel. Na overleg met de begeleiders op de locatie en de verwanten, werd besloten om een pilot te starten met cliënt Terry.
Cliëntbegeleider Liza Bellis vertelt over Terry: “Terry’s ontwikkelingsleeftijd wordt ingeschat tussen de 9 en 12 maanden. Terry praat niet, maar maakt geluiden en wijst dingen aan. In zijn eigen ruimte vindt Terry het soms spannend als mensen dichtbij komen, maar buiten op de skelter is hij heel sociaal en maakt hij met iedereen contact. Terry kan nog wel eens ongeduldig worden. Als je gebeurtenissen voor hem ondertiteld door een verwijzer te gebruiken, zoals zijn jas en tas alvast aan de kapstok hangen als hij bijna naar dagbesteding gaat, dan ziet Terry dat je met hem bezig bent en dan herpakt hij zichzelf.”
“Er zijn verschillende begeleiders die hem goed kennen. Wat we graag wilden weten is of we hem goed lezen. Klopt wat hij uitstraalt aan de buitenkant, met zijn innerlijke gevoel? Daarnaast was ik benieuwd of we niets over het hoofd zien. De spanning die hij vaak heeft, willen we graag voor zijn, zodat we beter kunnen sturen in moeilijke situaties. Daarom bood Mireille aan de HUME uit te proberen.” Dit was de eerste keer dat bij Terry Zorgtechnologie werd ingezet als hulpmiddel tijdens de begeleiding. Zijn zus was direct een groot voorstander en was heel benieuwd wat het middel voor haar broer zou kunnen betekenen.
Eerste kennismaking
Liza vertelt hoe de eerste kennismaking met de HUME is verlopen. “We hebben de sok eerst aan hem laten zien. Hij leek het heel interessant te vinden. Op de sok wordt een band met een sensor geklikt voor om de enkel. We hebben de sok en de band tezamen bij Terry aangetrokken en toen weer samen gekeken hoe het eruit zag. Nadat Terry vol verwondering naar zijn voet had gekeken, leek hij niet echt te moeten wennen aan de sok. Het was gelijk goed.”
Belang van verwijzers
“Met de HUME kwamen we erachter hoe belangrijk verwijzers voor hem zijn. Terry gebruikt ze zelf veel en het geeft hem rust als de begeleiding zijn verwijzers ziet en begrijpt. Daarnaast vindt hij het fijn als de begeleiding ook veel gebruik maakt van verwijzers, nog meer dan we dachten. Een van de eerste dingen die opviel was hoeveel invloed het heeft wanneer zijn jas en tas niet aan de kapstok opgehangen werden als verwijzing naar de dagbesteding. Op het dashboard van de HUME zagen we dat dit veel spanning af. Zo zijn we samen gaan uitproberen welke aanpak de meeste rust geeft.”
Moeite met overgangsmomenten
“Tijdens de pilot vroeg zijn zus hoe het kwam dat hij is afgevallen. Het was ons wel duidelijk dat hij minder goed at, maar niet waardoor dat kwam. We zagen met de HUME veel spanning rond het overgangsmoment en door goed te kijken naar wat er gebeurt op dat specifieke moment, zagen we dat het eetmoment te onverwacht en onduidelijk voor hem was. Zo zijn we begonnen met het klaarzetten van zijn bord en mes. Ook de plek waar het eten wordt klaargezet is belangrijk voor Terry. Daarnaast zijn we Terry gaan betrekken bij het opwarmen van zijn eten. We lieten hem bijvoorbeeld zelf het knopje van de magnetron indrukken om zijn maaltijd op te warmen. De voorbereiding zorgt er nu voor dat hij beter eet. Op het dashboard van de HUME konden we zien wat voor effect deze voorbereiding op hem heeft. “Dankzij de HUME hebben we nu ook zijn dagprogramma aangepast. Hij gaat halve dagen naar dagbesteding in plaats van hele dagen. Zo kunnen wij beter aansluiten bij zijn behoeftes.”
Werken met de HUME
Liza vindt het fijn werken met de HUME. “Ik vind het leuk om wat ik zie aan Terry, bevestigd te krijgen op het dashboard van de HUME. Dat je de spanningsopbouw ziet gebeuren en je zo kan instappen. Dit geldt niet voor iedereen. Het kan even wennen zijn om zo’n hulpmiddel te gebruiken en ik herken ook wel dat het soms net even te veel is. We staan op dit moment met een mannetje minder in de avonden en er zijn ook andere cliënten met veel hoge spanning. Dan heb je eigenlijk niet meer de ruimte om iets erbij te doen.”
“In begin was het ook zoeken hoe we de HUB van de HUME binnen het bereik van 5 meter van Terry konden houden. Er werd een heuptasje meegeleverd, maar dat vindt hij niet prettig. De HUB in zijn broekzak bleek wel te werken, dus toen hoefden we niet meer op het bereik te letten. We hebben begrepen dat de HUME aangepast wordt waardoor de HUB over een tijdje helemaal niet meer nodig is.”
Regelmatig evalueren
“Het was leuk om te merken dat nieuw personeel direct geïnteresseerd was in de HUME en enthousiast ermee aan de slag ging.” Wat Liza andere HUME-gebruikers mee wil geven is dat het helpt als in het begin regelmatig de meetresultaten geëvalueerd worden door de begeleiders, samen met de leverancier. “Het helpt om vaker de resultaten te evalueren, zodat de (persoonlijke) successen sneller zichtbaar worden en je weet waar je het voor doet.”
Veel nieuwe inzichten
“Ook al kan het gebruik van de HUME soms als veel voelen, het heeft wel voor veel minder momenten van spanning gezorgd”, vertelt Liza. “Het is makkelijker geworden overgangsmomenten te organiseren. Zo eet Terry iets later op maandag, waardoor het loze moment na het eten totdat de bus hem komt ophalen korter is. Het heeft veel nieuwe inzichten gegeven. Even het vergrootglas erop. Wat zien we niet? Waar missen we iets? We kunnen nu beter aansluiten, er is meer vertrouwen in hem en hij wordt meer betrokken bij momenten.”
“Er is nu veel meer ruimte voor groei. Terry wijst meer aan nu hij minder gespannen is. Bijvoorbeeld zijn sloffen. Het begon met dat hij op zijn bank ging zitten en naar zijn slaapkamer wees, omdat hij zijn sloffen aan wilde. Door minder gespannen momenten kan Terry makkelijker zelf iets proberen. Nu als Terry op de bank zit en hij wijst naar zijn slaapkamer, zeggen wij: ga je sloffen maar pakken. En dan pakt hij zelf zijn sloffen.”
Liza is enthousiast over de inzet van deze technologie bij het helpen kijken waar onbegrepen gedrag door wordt veroorzaakt. “Er is zoveel wat niet goed zichtbaar is en er is nu al zoveel behaald qua ondertiteling. Zo zal er nog veel meer mogelijk zijn.” Ook clustermanager Mireille is positief over de HUME. “We zien direct resultaat als we werken met de HUME, en dus ook als dat even niet lukt. Daar hebben we dan een gesprek over in het team. Dankzij de inzet van Zorgtechnologie zoals de HUME is onze locatie stabieler, veiliger en creatiever.”
Zorgtechnologie steeds vaker ingezet
“Zorgtechnologie wordt steeds vaker ingezet in de organisatie”, vertelt clustermanager Mireille van der Gaag. “Toen ik hier kwam werken wilde ik een speaker aan het plafond, omdat installaties binnen handbereik stukgemaakt werden. Dat was toen nog heel lastig. Nu zou niemand daar meer moeilijk over doen. Robotkatten waren een paar jaar geleden ook nog bijzonder en zelfs een beetje gek. Er was weinig nieuwsgierigheid naar wat het op kan leveren. De inzet van zorgtechnologie als hulpmiddel begint steeds normaler te worden. Nu worden er vragen gesteld door de raad van bestuur en word ik gebeld door andere afdelingen.”
Nog veel winst te behalen
Als teams zorgtechnologie in willen zetten, begint het met het formuleren van een vraag. Mireille: “Het is belangrijk dat je vraag duidelijk is. Waar wil je achter komen of wat wil je bereiken? Anders kan de inzet van zorgtechnologie een teleurstelling worden. Daarnaast is een gemotiveerde cliëntbegeleider die er tijd in wil steken belangrijk en nog beter, een gemotiveerd team. Dit kunnen zowel mensen van het eigen team zijn als collega’s op de dagbestedingslocatie. Een club mensen die ervoor wil gaan en die andere collega’s die het lastig vinden, willen helpen. Onderweg ziet iedereen wat het ze oplevert.”
“Mijn verwachting is dat de inzet van zorgtechnologie de aankomende tijd, door zichtbaarheid en het delen van successen, enorm zal toenemen. Zeker voor mensen met een ernstig verstandelijke of meervoudige beperking valt er nog veel winst te behalen. Maar vast ook bij veel anderen. Want de kwaliteit van leven neemt toe als je ergens regie over hebt.”
