“Positieve aanraking is heel erg belangrijk. Zeker ook voor kinderen. ‘Aanraakmomenten’ voor kinderen met een beperking bestaan echter veelal uit functionele en noodzakelijke aanraking, zoals bij dagelijkse verzorging of fysiotherapie. In de massagetherapie die ik geef, ligt de focus op plezier en aanraken zonder moeten.”
Aan het woord is Ester Walta, die sinds twee jaar kinderen op orthopedagogisch dagcentrum (ODC) de Carrousel in Hoorn masseert. “Werken met kinderen was nieuw voor me. Een hele uitdaging omdat je heel goed bij jezelf moet blijven. De kinderen spiegelen je continu. En wat is het mooi werk!”
Wildvreemde vrouw
De massages startten naar aanleiding van een vraag van een moeder. Haar zoontje Luca verkrampte vaak en daar wilde ze graag iets tegen doen. Clustermanager Dill Druif had contact met Esters clustermanager van activiteitencentrum de Zilvermeeuw in Alkmaar en zo kwam een pilot tot stand. “Daar stond ik dan. Een wildvreemde vrouw”, lacht Ester. “We moesten eerst maar eens kijken wat er ging gebeuren; hoe de kinderen zouden reageren. Spiegelen en kijken wat de ze wilden en fijn vonden. Daarom bleef er eerst ook een cliëntbegeleidster bij. Met Luca begon ik met voetreflex. Dat werkt onder andere kalmerend. Zijn lichaam moest eerst wennen. Het moest veilig gaan voelen. Al snel boekten we resultaat en van de ene vraag kwam de ander. Belangrijk is dat de kinderen vrij zijn; niks moet. Ik volg hen en neem ze uiteindelijk mee naar een positieve vorm van lichaamsbewustzijn door middel van aanraking.
Ik voelde me erg welkom op de Carrousel, ook al was ik wel erg ‘anders’. Ik ben er blanco ingestapt en heb gezegd: ik heb jullie nodig. Ik wil graag met jullie samenwerken. En dat is helemaal gelukt.”
Geen stap voor- of achteruit
“Inmiddels komen er zeven kinderen bij me. Ieder een halfuur, of iets meer of minder. Allemaal met een heel andere reden. We zijn bijvoorbeeld net gestart met Craven. Hij houdt helemaal niet zo van aanraking. Terwijl dat voor hem, om te ontspannen, juist heel goed kan zijn. Ook op de groep om dingen samen te doen in een spel bijvoorbeeld. Als het lukt geef ik de massage over aan de begeleiders. Mijn collega Janet Glas is er een paar keer bij geweest en heeft inmiddels al een jongetje overgenomen. Een soort train de trainer-idee. Massage zorgt er onder andere voor dat kinderen kunnen ontladen. Een veilige verbinding met zichzelf kunnen creëren.”
Terwijl Ester verder vertelt, komt Hayat langslopen. Als ze Ester in het kamertje hoort praten staat ze direct stil. “Ester!” Ze lijkt niet van plan nog een stap voor- of achteruit te doen. Ze heeft haar zinnen al op de massage van straks gezet. Pas als beloofd wordt dat ze zo echt aan de beurt is, loopt ze verder. “Ik ben benieuwd hoe ze straks op jou reageert als je erbij komt zitten”, zegt Ester. “Maar dat zien we snel genoeg. Deze kinderen zijn heel direct.”
Zenmeesters
“Ze laten mij heel erg in het nu zijn. Al het andere moet ik even loslaten. Ze zijn echt mijn Zenmeesters. Op de Zilvermeeuw komen mensen met niet-aangeboren hersenletsel, die laten nog sociaal wenselijk gedrag zien. Deze kinderen geven aan wat ze nodig hebben. Sommigen willen langer dan een halfuur, anderen hebben een kortere spanningsboog. De massage is ook anders in die zin, dat hij niet plaatsvindt op een behandeltafel, maar op heel verschillende plekken en manieren. Met Hayat bijvoorbeeld op het waterbed en Thomas reageerde heel erg op ritme dus met hem zong ik liedjes.
De massages startten omdat een ouder met een vraag kwam, maar deze mag natuurlijk ook door begeleiders gesteld worden. Zij zien de kinderen ook veel en weten daardoor wat massage voor een kind zou kunnen betekenen. We nemen samen het doel door, want zij zijn degenen die de kinderen goed kennen. We begonnen met een halve dag, inmiddels ben ik de hele donderdag op de Carrousel. Bij de Zilvermeeuw heb ik afscheid moeten nemen. Dat was wel even slikken, maar er hangt hier ook zo’n fijne sfeer. Dus het is helemaal goed.”
Meer olie
Dan is het toch echt de hoogste tijd voor Hayat. Samen met Ester duikt ze het waterbed op en ik neem plaats in een hoekje van de ruimte. Hayat geniet van de olie op haar voeten. “Meer olie!” Als het even genoeg is, laat ze het waterbed voor wat het is. Ze loopt de ruimte door, twijfelt even of ze me weg wil hebben of zal tolereren en gaat weer terug naar het waterbed. Meer olie en duidelijk genietend van de aanraking van Ester. Al heeft ze vandaag geen behoefte aan een massage op haar rug. Ook okee. Het halve uur is net aan genoeg. Als het aan Hayat lag, ging Ester nog even door. En ik geef haar geen ongelijk.
De Carrousel
Orthopedagogisch dagcentrum de Carrousel in Hoorn is er voor kinderen waarvoor school (nog) een stapje te ver is. Een deel van de kinderen is altijd op de Carrousel, maar er zijn ook veel kinderen die worden ondersteund binnen een school in de omgeving. Inmiddels maakt de Carrousel gebruik van lokalen in vier basisscholen. Vanuit het lokaal wordt gekeken naar wat het kind nodig heeft om zich optimaal te kunnen ontwikkelen. Er wordt gewerkt met een vast week- en dagprogramma. Integratie met de kinderen van de basisschool staat voorop.
Zijn er specifieke vragen vanuit ouders of begeleiding dan wordt altijd samen gekeken of er vanuit de Carrousel ondersteuning ingezet kan worden. In dit geval ging het om massage, maar ook op het gebied van digitale ontwikkeling lopen verschillende pilots.
